avid C. Baulcombe heeft de Beijerinck Virologie Prijs 2004 ontvangen. Baulcombe, verbonden aan het Disease Resistance and Gene Silencing Departement, Sainsbury Laboratorium in Norwich, Verenigd Koninkrijk, ontvangt de prijs voor zijn onderzoek op het gebied van gene silencing - het buiten werking stellen van genen - als het natuurlijke afweermechanisme tegen virussen.
Sir David C. Baulcombe doet onderzoek naar de natuurlijke afweer tegen virussen in planten. Hij toonde ongeveer tien jaar geleden aan dat gene silencing daar een belangrijke rol bij speelt, en hij ontrafelde ook het mechanisme daarachter. Het zijn niet de genen zelf die uitgeschakeld worden, maar hun werking wordt verstoord doordat er wordt ingegrepen in de keten gebeurtenissen die voor de vermenigvuldiging van virussen nodig zijn. De bouwinstructies in het RNA dat een gen produceert, maken daar deel van uit. Baulcombe ontdekte dat planten in staat zijn specifieke fragmentjes virus-RNA te herkennen en die vervolgens te vernietigen. Daarmee wordt voorkomen dat dat RNA zijn normale werk doet bij het vermenigvuldigen van het virus, en wordt de plant met andere woorden resistent tegen dat specifieke virus.
Vervolgens ontdekte Baulcombes laboratorium dat het herkennen of opsporen van die specifieke RNA-fragmentjes gebeurt door wat hij 'small inhibitory RNA molecules' (siRNAs) noemde, die dezelfde opbouw hebben als het RNA dat ze uitschakelen. Dergelijke 'kleine belemmerende RNA-moleculen' bleken vervolgens niet alleen in planten, maar ook in dieren en schimmels een grote rol te spelen, wat weer leidde tot de ontdekking van andere, heel algemene mechanismen die genen reguleren. Niet alleen bieden Baulcombes ontdekkingen mogelijkheden om de functie van genen te achterhalen, maar 'ongezonde' genen zouden er ook mee uitgeschakeld kunnen worden. De kennis die zo is opgedaan over natuurlijke verdedigingsmechanismen vormt derhalve de basis voor een scala aan nieuwe experimenten en waarschijnlijk ook therapieën.
Over de laureaat
David C. Baulcombe (Solihull, Verenigd Koninkrijk, 1952), behaalde zijn Ph.D. aan de University of Edinburgh, en werkte daarna achtereenvolgens in Montreal (McGillUniversity) en in Athens (University of Georgia). In 1980 keerde Baulcombe terug naar Engeland, naar het Plant Breeding Institute in Cambridge. Vanaf 1988 tot nu is hij verbonden aan het Sainsbury Laboratory in Norwich; hij is daar tevens hoogleraar aan de University of East Anglia. David Baulcombe is lid van de Royal Society, en won al eerder internationale prijzen.
Hamilton, A.J. en Baulcombe, D.C. (1999) A novel species of small antisense RNA in posttranscriptional gene silencing. Science 286, 950-952
Voinnet, O., Vain, P., Angell, S. en Baulcombe, D.C. (1998) Systemic spread of sequence-specific transgene RNA degradation is initiated by localised introduction of ectopic promoterless DNA. Cell 95, 177-187