Erasmus vanuit het perspectief van een amanuensis - Gilbert Cousin
Dit jaar wordt de Erasmus Birthday Lecture gegeven door Ann Blair, hoogleraar boekgeschiedenis en vroegmoderne Europese culturele en intellectuele geschiedenis aan Harvard University (VS). Blair richt zich tijdens haar lezing op het leven en werk van Gilbert Cousin (1506-1572), die tussen 1530 en 1535 met Erasmus samenleefde en hem assisteerde.
Het is mede dankzij P.S. Allens categorie van dienstknecht-leerlingen in zijn editie van de correspondentie en de studie over de familia van Erasmus door Franz Bierlaire, dat we veel weten over de jonge mannen die Erasmus dienden als zijn amanuenses en famuli. Eén van deze amanuenses heeft aanzienlijk meer sporen achtergelaten dan de anderen, waaronder een verscheidenheid aan geschriften die bewaard zijn gebleven in de vorm van manuscripten, drukwerk en beeldmateriaal. Blairs doel is om de dynamiek van relaties binnen de kring van Erasmus tijdens en na zijn leven te onderzoeken, en de invloed van dienstbaarheid als een fase in de vorming van een humanist.
Ann Blair is Carl H. Pforzheimer universiteitshoogleraar aan de Geschiedenis-faculteit van Harvard University, waar ze boekgeschiedenis en vroegmoderne Europese culturele en intellectuele geschiedenis doceert aan bachelor- en masterstudenten. Haar onderzoek richt zich op de werkwijze van wetenschappers en auteurs in de periode van 1500 tot 1700. Zo onderzocht zij onder andere hoe er in die periode werd gelezen en noties werden gemaakt, hoe naslagwerken werden samengesteld en gebruikt en hoe zoekmethodieken werden ingezet. Daarnaast onderzoekt zij in het kader van haar huidige project de rol van amanuenses. Haar werken omvatten onder andere: The Theater of Nature: Jean Bodin and Renaissance Science (1997); Too Much To Know: managing scholarly information before the modern age, 2010; L’Entour du texte: la publication du livre savant à la Renaissance (2021) gericht op parateksten in wetenschappelijke publicaties; en twee recente gezamenlijk uitgaves: New Horizons for Early Modern Scholarship (2021) met Nicholas Popper, en Information: a historical companion (2021) met Paul Duguid, Anja Goeing en Anthony Grafton. Zie ook: https://projects.iq.harvard.edu/ablair
Gilbert Cousin in een scène uit de Erasmi-beeltenissen waarin hij tegenover Erasmus wordt weergegeven. Vermoedelijke gravure door Claude Luc.
