Kennis & creativiteit als basis van onze samenleving.

Welkom bij de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen: hoeder en duider van de wetenschap in Nederland

Knowledge and creativity as the basis of our society.

Welcome to the Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences (KNAW): guardian and interpreter of science in the Netherlands

Hoe ziet het leven van een wetenschapper er uit? Onze Faces of Science zijn jonge promovendi die verslag doen van hun dagelijks werk door middel van video's en blogs. In dit bericht stellen drie nieuwe Faces zich voor en vertellen zij meer over hun onderzoek.

Hoe ziet het leven van een wetenschapper er uit? Onze Faces of Science zijn jonge promovendi die verslag doen van hun dagelijks werk door middel van video's en blogs. In dit bericht stellen drie nieuwe Faces zich voor en vertellen zij meer over hun onderzoek.

Nieuwe Faces of Science: Charlie Loopuijt, Friso Timmenga en Ted van Aanholt

Contact

Met vragen over onderzoek, bijeenkomsten en beleid van de KNAW kunt u terecht bij de afdeling Communicatie. Die biedt ook wegwijs bij het zoeken naar deskundigen.

Perscontact

De Akademie brengt advies uit op tal van onderwerpen die de wetenschap betreffen. De invalshoeken voor die adviesonderwerpen zijn op hoofdlijnen geschetst in <a href="publicaties/staan-op-kennis-strategische-agenda-2021-2025" title="Staan op kennis">Staan op kennis</a>, de strategische agenda van de KNAW voor 2021-2025. Bekijk ook <a href="https://storage.knaw.nl/2024-03/Adviesfunctie-KNAW-Werkprogramma-per-maart-2024.pdf">het werkprogramma</a>.Voor de uitvoering van haar adviestaak heeft de KNAW <a href="/adviesraden-en-commissies">adviesraden en adviescommissies</a> ingesteld. Zij dragen adviesonderwerpen aan en spelen een rol bij de peer review – toetsing door vakgenoten – van de adviezen.

Publicaties

De KNAW telt circa 600 leden. Ze worden gekozen op basis van hoogwaardige wetenschappelijke prestaties. Leden worden voor het leven benoemd. <a href="/de-leden-van-de-knaw" title="De leden van de KNAW">Lees meer.</a>Op zoek naar leden uit het verleden? <a href="https://dwc.knaw.nl/en/biografie/pmknaw/">Bekijk het historisch archief.</a>Bent u KNAW-lid? <a href="https://leden.knawgenootschap.nl/agenda+ledenomgeving+knaw/Default.aspx" target="_blank">Klik hier voor een overzicht van bijeenkomsten van leden.</a>

Leden

De KNAW is zowel genootschap van excellente wetenschappers als institutenorganisatie. Het bestuur van de KNAW stelt de hoofdlijnen van het beleid en de begroting vast. De dagelijkse leiding is in handen van de algemeen directeur.

Organisatie, bestuur en directie

Blijf op de hoogte van de activiteiten van de KNAW, de Akademie van Kunsten en De Jonge Akademie via onze nieuwsbrief. <a href="https://mailchi.mp/knaw/mailings" title="Aanmelden KNAW-nieuwsbrieven">Meld u hier aan</a>.

Nieuws

Soms zeggen wetenschappers 'Tjongejonge' tegen elkaar. Dit kan gaan over hun onderzoek, maar ook over maar ook barrières die ze in hun dagelijks werk tegenkomen.

In deze vierdelige podcastserie presenteren Nederlandse wetenschappers een oplossing voor een probleem binnen hun universiteit. 

Nieuwe podcastserie van De Jonge Akademie

Nederlandse Aardwetenschappen staan internationaal zeer hoog aangeschreven. Dankzij de interactie met overheden en bedrijfsleven, publiekprivate partnerships, leiden de verworven kennis en inzichten ook tot vele nieuwe producten en diensten. De Agenda 2020 gaat na hoe de Nederlandse Aardwetenschappen hun positie kunnen behouden en verbeteren.

Nederlandse Aardwetenschappen staan internationaal zeer hoog aangeschreven. Dankzij de interactie met overheden en bedrijfsleven, publiekprivate partnerships, leiden de verworven kennis en inzichten ook tot vele nieuwe producten en diensten. De Agenda 2020 gaat na hoe de Nederlandse Aardwetenschappen hun positie kunnen behouden en verbeteren.

Agenda 2020 Visie op het aardwetenschappelijke wetenschapsveld

Nederland heeft een sterke positie in de biowetenschappen, concludeert de KNAW in deze strategische verkenning Nieuwe Biologie. Dat is te danken aan een combinatie van internationaal toonaangevende wetenschap, goede opleidingen en internationaal gerichte innovatieve bedrijven. De Akademie wijst in dit rapport vijf gebieden aan waarin het Nederlandse onderzoek vooral focus, massa én internationale impact heeft.

Nederland heeft een sterke positie in de biowetenschappen, concludeert de KNAW in deze strategische verkenning Nieuwe Biologie. Dat is te danken aan een combinatie van internationaal toonaangevende wetenschap, goede opleidingen en internationaal gerichte innovatieve bedrijven. De Akademie wijst in dit rapport vijf gebieden aan waarin het Nederlandse onderzoek vooral focus, massa én internationale impact heeft.

Strategische verkenning Nieuwe Biologie

Hoe ziet je leven eruit als je wetenschapper wordt? Twaalf promovendi gaan in video’s en blogs verslag doen van hun dagelijks werk. Drie van deze Faces of Science stellen zich voor in onderstaande video's.

Hoe ziet je leven eruit als je wetenschapper wordt? Twaalf promovendi gaan in video’s en blogs verslag doen van hun dagelijks werk. Drie van deze Faces of Science stellen zich voor in onderstaande video's.

Nieuwe Faces of Science: Sibel Bahtiri, Tamara Florijn en Jessica den Oudsten

Bouma

Het IISG is een vooraanstaand en internationaal archief- en onderzoeksinstituut op het terrein van de sociale geschiedenis, de geschiedenis van arbeid en sociale bewegingen.

Het IISG is een vooraanstaand en internationaal archief- en onderzoeksinstituut op het terrein van de sociale geschiedenis, de geschiedenis van arbeid en sociale bewegingen.

Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) 

Het Netherlands Institute for Advanced Study in the Humanities and Social Sciences (NIAS-KNAW) is een intellectuele vrijhaven en stimuleert interdisciplinair en nieuwsgierigheidsgedreven onderzoek in de sociale - en geesteswetenschappen.

Het Netherlands Institute for Advanced Study in the Humanities and Social Sciences (NIAS-KNAW) is een intellectuele vrijhaven en stimuleert interdisciplinair en nieuwsgierigheidsgedreven onderzoek in de sociale - en geesteswetenschappen. 

Netherlands Institute for Advanced Study in the Humanities and Social Sciences (NIAS) 

DANS is het nationale expertisecentrum en repository voor onderzoeksdata.

DANS is het nationale expertisecentrum en repository voor onderzoeksdata.

DANS

Het Westerdijk Fungal Biodiversity Institute (Westerdijk Instituut-KNAW) beheert een wereldvermaarde collectie van levende schimmels, gisten en bacteriën en is een expertisecentrum voor mycologie, onderzoek naar schimmels en zwammen.

Het Westerdijk Fungal Biodiversity Institute (Westerdijk Instituut-KNAW) beheert een wereldvermaarde collectie van levende schimmels, gisten en bacteriën en is een expertisecentrum voor mycologie, onderzoek naar schimmels en zwammen.

Westerdijk Fungal Biodiversity Institute 

Het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (NIDI-KNAW) doet onderzoek naar bevolkingsvraagstukken en ontsluit demografische kennis voor gebruikers in de wetenschap, het beleid en de samenleving.

Het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (NIDI-KNAW) doet onderzoek naar bevolkingsvraagstukken en ontsluit demografische kennis voor gebruikers in de wetenschap, het beleid en de samenleving.

Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (NIDI)

Het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies is een nationaal en internationaal expertisecentrum voor interdisciplinair onderzoek naar de geschiedenis van wereldoorlogen, grootschalig geweld en genociden, en de maatschappelijke uitwerking daarvan. Daarnaast verzamelt, bewaart en ontsluit het NIOD archieven en collecties.

Het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies is een nationaal en internationaal expertisecentrum voor interdisciplinair onderzoek naar de geschiedenis van wereldoorlogen, grootschalig geweld en genociden, en de maatschappelijke uitwerking daarvan. Daarnaast verzamelt, bewaart en ontsluit het NIOD archieven en collecties.

NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies 

Het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) doet fundamenteel en strategisch onderzoek naar organismen, populaties, levensgemeenschappen en ecosystemen, op het land en in het water.

Het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) doet fundamenteel en strategisch onderzoek naar organismen, populaties, levensgemeenschappen en ecosystemen, op het land en in het water.

Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO) 

Het Nederlands Herseninstituut-KNAW verricht fundamenteel en strategisch wetenschappelijk onderzoek op het gebied van de neurowetenschappen. Het accent ligt daarbij op hersenonderzoek en onderzoek naar het visuele systeem.

Het Nederlands Herseninstituut-KNAW verricht fundamenteel en strategisch wetenschappelijk onderzoek op het gebied van de neurowetenschappen. Het accent ligt daarbij op hersenonderzoek en onderzoek naar het visuele systeem.

Nederlands Herseninstituut

Het Meertens Instituut-KNAW richt zich op de wetenschappelijke bestudering en documentatie van de Nederlandse taal en cultuur.

Het Meertens Instituut-KNAW richt zich op de wetenschappelijke bestudering en documentatie van de Nederlandse taal en cultuur.

Meertens Instituut

Het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV) (1851) verricht onderzoek naar Zuidoost-Azië en de Caraïben vanuit een interdisciplinair en comparatief perspectief. Het onderzoek richt zich voornamelijk op de (dis)continuïteiten tussen de koloniale periode, de contemporaire geschiedenis en hedendaagse ontwikkelingen. Ook de doorwerking van het koloniale verleden in postkoloniaal Nederland behoort tot het programma.

Het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV-KNAW) is een geestes- en sociaalwetenschappelijk onderzoeksinstituut gericht op Zuidoost-Azië en de Caraïben. 

Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV) 

Het instituut beoogt de Nederlandse geschiedenis en cultuur inclusiever maken. Het instituut ontsluit historische bronnen en literaire teksten voor verder analytisch en interpretatief onderzoek. Daarnaast neemt het Huygens Instituut het voortouw in het ontwikkelen van innovatieve methoden, tools en duurzame digitale infrastructuur.

Het instituut beoogt de Nederlandse geschiedenis en cultuur inclusiever maken. Het instituut ontsluit historische bronnen en literaire teksten voor verder analytisch en interpretatief onderzoek. Daarnaast neemt het Huygens Instituut het voortouw in het ontwikkelen van innovatieve methoden, tools en duurzame digitale infrastructuur.

Huygens Instituut

Het onderzoek binnen het Hubrecht Instituut voor Ontwikkelingsbiologie en Stamcelonderzoek -KNAW richt zich op de ontwikkelings- en stamcelbiologie. Het instituut heeft 24 onderzoeksgroepen die fundamenteel, multidisciplinair onderzoek verrichten op gezonde en zieke cellen, weefsels en organismen. Het Hubrecht Instituut werkt samen met talrijke laboratoria op lokaal, nationaal en internationaal niveau. Het instituut heeft een speciaal partnerschap met het UMC Utrecht, Universiteit Utrecht, Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie, het European Molecular Biology Laboratory (EMBL) en Oncode Institute.

Het Hubrecht Instituut – KNAW doet wereldwijd toonaangevend onderzoek op het gebied van ontwikkelingsbiologie en stamcellen. De onderzoeksgroepen doen fundamenteel, multidisciplinair onderzoek op gezonde en zieke cellen, weefsels en organismen.

Hubrecht Instituut voor Ontwikkelingsbiologie en Stamcelonderzoek 

De KNAW-instituten nemen een prominente plaats in de (internationale) wetenschap in. Ze functioneren als nationaal kenniscentrum en beheren en ontsluiten unieke en vaak wereldvermaarde collecties en/of onderzoeksfaciliteiten.

<a href="/over-de-instituten" title="Over de instituten">Lees meer over de instituten</a>

Instituten

Wat moet er in Nederland gebeuren om in de toekomst goed voorbereid te zijn op infectieziektenuitbraken? En hoe kunnen nadelige maatschappelijke effecten van toekomstige uitbraken worden beperkt? Over die vragen gaat een adviescommissie van de KNAW zich buigen.

Wat moet er in Nederland gebeuren om in de toekomst goed voorbereid te zijn op infectieziektenuitbraken? En hoe kunnen nadelige maatschappelijke effecten van toekomstige uitbraken worden beperkt? Over die vragen gaat een adviescommissie van de KNAW zich buigen.

KNAW gaat adviseren: hoe bereiden we ons voor op de volgende pandemie?

In Aan de top! spreken hoogleraren aan de hand van de thema’s uit Erkennen en Waarderen over hun weg naar succes. Waren ze in de wieg gelegd als topwetenschappers? En wat is eigenlijk de rol van geluk? In de eerste twee afleveringen komen Peter-Paul Verbeek en Patricia Dankers aan het woord.

In Aan de top! spreken hoogleraren aan de hand van de thema’s uit Erkennen en Waarderen over hun weg naar succes. Waren ze in de wieg gelegd als topwetenschappers? En wat is eigenlijk de rol van geluk? In de eerste twee afleveringen komen Peter-Paul Verbeek en Patricia Dankers aan het woord.

De Jonge Akademie lanceert podcast Aan de top!

Als een van de eerste landen ter wereld heeft Nederland een gedragscode voor Biosecurity. Deze gedragscode voor onderzoekers is gericht op bewustwording van de mogelijke risico's van het misbruik van levenswetenschappelijke kennis. De code is opgesteld door de Werkgroep Biosecurity, die voor dit doel werd ingesteld door de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) en is bestemd voor kennis- en onderzoeksinstellingen. De gedragscode biedt regels voor verantwoordelijkheden en levert aanknopingspunten voor sturing en sancties.

Als een van de eerste landen ter wereld heeft Nederland een gedragscode voor Biosecurity. Deze gedragscode voor onderzoekers is gericht op bewustwording van de mogelijke risico's van het misbruik van levenswetenschappelijke kennis. De code is opgesteld door de Werkgroep Biosecurity, die voor dit doel werd ingesteld door de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) en is bestemd voor kennis- en onderzoeksinstellingen. De gedragscode biedt regels voor verantwoordelijkheden en levert aanknopingspunten voor sturing en sancties.

Een gedragscode voor Biosecurity

De Akademie heeft een nieuw systeem voorgesteld van kwaliteitsindicatoren voor de geesteswetenschappen. De behoefte aan zo’n systeem speciaal voor de geesteswetenschappen is groot omdat bij de beoordeling van de kwaliteit van onderzoek beoordelaars doorgaans gebruik maken van instrumenten die niet zijn toegesneden op de geesteswetenschappen.

De Akademie heeft een nieuw systeem voorgesteld van kwaliteitsindicatoren voor de geesteswetenschappen. De behoefte aan zo’n systeem speciaal voor de geesteswetenschappen is groot omdat bij de beoordeling van de kwaliteit van onderzoek beoordelaars doorgaans gebruik maken van instrumenten die niet zijn toegesneden op de geesteswetenschappen.

Kwaliteitsindicatoren voor onderzoek in de geesteswetenschappen

Het advies verschaft meer duidelijkheid over correct hergebruik van eerder gepubliceerde teksten, ideeën en onderzoeksresultaten.

Het advies verschaft meer duidelijkheid over correct hergebruik van eerder gepubliceerde teksten, ideeën en onderzoeksresultaten.

Correct citeren

Brunekreef

De Akademie ziet het gevaar van ‘witte vlekken’ vooral in gebieden die landelijk niet sterk zijn georganiseerd en daardoor te weinig tegenwicht kunnen bieden tegen lokale beslissingen. Het effect van het topsectorenbeleid op de omvang van het fundamenteel onderzoek doet zich vooral voelen bij NWO.

De Akademie ziet het gevaar van ‘witte vlekken’ vooral in gebieden die landelijk niet sterk zijn georganiseerd en daardoor te weinig tegenwicht kunnen bieden tegen lokale beslissingen. Het effect van het topsectorenbeleid op de omvang van het fundamenteel onderzoek doet zich vooral voelen bij NWO.

Effecten van universitaire profilering en topsectorenbeleid op de wetenschap in Nederland

Martin van Hees richt zich in zijn onderzoek vooral op de analyse van morele en politieke waarden. Het gaat daarbij om de relatie tussen sociale rechtvaardigheid en individuele vrijheid, maar in zijn recente onderzoek bijvoorbeeld ook om de vraag wie verantwoordelijk kan worden gehouden voor de uitkomsten van collectieve besluitvormingssituaties (het zogenaamde many hands problem). Zijn onderzoek is zeer interdisciplinair van karakter.

Martin van Hees richt zich in zijn onderzoek vooral op de analyse van morele en politieke waarden. Het gaat daarbij om de relatie tussen sociale rechtvaardigheid en individuele vrijheid, maar in zijn recente onderzoek bijvoorbeeld ook om de vraag wie verantwoordelijk kan worden gehouden voor de uitkomsten van collectieve besluitvormingssituaties (het zogenaamde many hands problem). Zijn onderzoek is zeer interdisciplinair van karakter.

Hees

De Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU), KNAW, NWO, Universiteiten van Nederland (UNL) en alle veertien individuele universiteiten tekenen het Europese verdrag ‘<a href="https://www.eua.eu/downloads/news/2022_07_19_rra_agreement_final.pdf">Agreement on Reforming Research Assessment</a>’.

De Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU), KNAW, NWO, Universiteiten van Nederland (UNL) en alle veertien individuele universiteiten tekenen het Europese verdrag ‘Agreement on Reforming Research Assessment’. 

Nederlandse kennisinstellingen tekenen Europees akkoord Evaluatie van wetenschappelijk onderzoek

Braat

Brinkhorst

Ontwikkeling van geneesmiddelen is een kostbaar en langdurig proces. Maar dat proces kan tegenwoordig steeds sneller en efficiënter. De KNAW heeft een inventarisatie gemaakt van veelbelovende ontwikkelingen in wetenschap en technologie die daaraan bijdragen en gaat na hoe deze optimaal kunnen worden benut.

Ontwikkeling van geneesmiddelen is een kostbaar en langdurig proces. Maar dat proces kan tegenwoordig steeds sneller en efficiënter. De KNAW heeft een inventarisatie gemaakt van veelbelovende ontwikkelingen in wetenschap en technologie die daaraan bijdragen en gaat na hoe deze optimaal kunnen worden benut. 

Efficiency gains through innovation in medicines development: how can science contribute?

Bronnenberg

Bousema

Een internationaal onderzoeksteam geleid door het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) gaat op jacht naar onzichtbare soorten op de Galapagoseilanden. De diversiteit onder bacteriën en andere microscopisch kleine organismen is niet meteen te zien, maar wél essentieel voor de natuur. Zoals voor ‘reuzenmadeliefjes’: bedreigde inheemse planten.

Een internationaal onderzoeksteam geleid door het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) gaat op jacht naar onzichtbare soorten op de Galapagoseilanden. 

Expeditie gaat op zoek naar onzichtbaar leven op Galapagos

Middelbare scholieren zijn weliswaar vaardig met smartphone en Facebook, maar hebben onvoldoende inzicht in impact en risico's van digitale communicatie. Het huidige informaticaonderwijs leidt niet tot digitale geletterdheid: een basisvaardigheid in de huidige ICT-gedomineerde samenleving. De KNAW pleit daarom voor een nieuw, verplicht vak in de onderbouw van havo/vwo en grondige vernieuwing van het keuzevak Informatica in de bovenbouw.

Middelbare scholieren zijn weliswaar vaardig met smartphone en Facebook, maar hebben onvoldoende inzicht in impact en risico's van digitale communicatie. Het huidige informaticaonderwijs leidt niet tot digitale geletterdheid: een basisvaardigheid in de huidige ICT-gedomineerde samenleving. De KNAW pleit daarom voor een nieuw, verplicht vak in de onderbouw van havo/vwo en grondige vernieuwing van het keuzevak Informatica in de bovenbouw.

Digitale geletterdheid in het voortgezet onderwijs

Wetenschappers krijgen regelmatig te maken met bedreiging, intimidatie en haatreacties. Daarom lanceren vandaag de Universiteiten van Nederland (UNL), NWO en KNAW het platform WetenschapVeilig. Op deze website (<a href="http://www.wetenschapveilig.nl">www.wetenschapveilig.nl</a>) kunnen wetenschappers die bedreigd of geïntimideerd worden 24 uur per dag terecht voor hulp.

Wetenschappers krijgen regelmatig te maken met bedreiging, intimidatie en haatreacties. Daarom lanceren vandaag de Universiteiten van Nederland (UNL), NWO en KNAW het platform WetenschapVeilig. Op deze website (www.wetenschapveilig.nl) kunnen wetenschappers die bedreigd of geïntimideerd worden 24 uur per dag terecht voor hulp. 

Nationaal platform voor bedreigde wetenschappers gelanceerd

Moleculair celbioloog Geert Kops wordt per 1 september 2023 de nieuwe directeur van het Hubrecht Instituut van de KNAW. Kops is nu groepsleider bij het instituut. Daarnaast is hij wetenschappelijk directeur van het Oncode Institute en als hoogleraar moleculaire tumorcelbiologie verbonden aan het UMC Utrecht. Geert Kops volgt Alexander van Oudenaarden op, die de afgelopen tien jaar leiding heeft gegeven aan het Hubrecht Instituut.

Moleculair celbioloog Geert Kops wordt per 1 september 2023 de nieuwe directeur van het Hubrecht Instituut van de KNAW. Kops is nu groepsleider bij het instituut. Daarnaast is hij wetenschappelijk directeur van het Oncode Institute en als hoogleraar moleculaire tumorcelbiologie verbonden aan het UMC Utrecht.

Geert Kops nieuwe directeur Hubrecht Instituut 

The Russian military assault on Ukraine has profoundly shocked knowledge institutions in the Netherlands, as represented by Universities of the Netherlands, the Netherlands Association of Universities of Applied Sciences, the Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences, the Dutch Research Council, the Dutch Federation of University Medical Centres and The Young Academy.

The Russian military assault on Ukraine has profoundly shocked knowledge institutions in the Netherlands, as represented by Universities of the Netherlands, the Netherlands Association of Universities of Applied Sciences, the Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences, the Dutch Research Council, the Dutch Federation of University Medical Centres and The Young Academy.

Dutch knowledge institutions suspend partnerships with Russia and Belarus

Büller

Cultuurhistoricus Inger Leemans (51) wordt per 1 oktober voor zes maanden interim-directeur van <a href="https://meertens.knaw.nl/" target="_blank">het Meertens Instituut</a> van de KNAW. Ze is al als hoofd van <a href="https://nl-lab.net/" target="_blank">NL-Lab</a> verbonden aan <a href="https://huc.knaw.nl/" target="_blank">het Humanities Cluster</a> van de KNAW. Daarnaast is ze hoogleraar cultuurgeschiedenis aan de Vrije Universiteit Amsterdam, en lid van het KNAW-genootschap. Ze volgt Antal van den Bosch op, die vanaf 2017 directeur van het Meertens Instituut was.

Cultuurhistoricus Inger Leemans (51) wordt per 1 oktober voor zes maanden interim-directeur van het Meertens Instituut van de KNAW. Ze is al als hoofd van NL-Lab verbonden aan het Humanities Cluster van de KNAW. Daarnaast is ze hoogleraar cultuurgeschiedenis aan de Vrije Universiteit Amsterdam, en lid van het KNAW-genootschap. Ze volgt Antal van den Bosch op, die vanaf 2017 directeur van het Meertens Instituut was. 

Inger Leemans benoemd als interim-directeur Meertens Instituut

Vroegtijdige aandacht voor mogelijk misbruik van levenswetenschappelijk onderzoek draagt bij aan vermindering van risico’s en kan latere discussies rond wetenschappelijke publicatie voorkomen. Een nieuwe Adviescommissie Biosecurity zou de dialoog tussen wetenschappers en veiligheidsdeskundigen over dual-use-onderzoek moeten faciliteren. Aldus de KNAW-commissie die de staatssecretaris van OCW over dit onderwerp adviseerde.

Vroegtijdige aandacht voor mogelijk misbruik van levenswetenschappelijk onderzoek draagt bij aan vermindering van risico’s en kan latere discussies rond wetenschappelijke publicatie voorkomen. Een nieuwe Adviescommissie Biosecurity zou de dialoog tussen wetenschappers en veiligheidsdeskundigen over dual-use-onderzoek moeten faciliteren. Aldus de KNAW-commissie die de staatssecretaris van OCW over dit onderwerp adviseerde.

Bouwen aan biosecurity. Beoordelen van dual-use-onderzoek

Op verzoek van de staatssecretaris van OCW inventariseerde een commissie van KNAW, VSNU, NFU en NWO hoe het in Nederland gesteld is met de benutting van octrooien op resultaten van wetenschappelijk onderzoek van universiteiten en onderzoeksinstituten.

Op verzoek van de staatssecretaris van OCW inventariseerde een commissie van KNAW, VSNU, NFU en NWO hoe het in Nederland gesteld is met de benutting van octrooien op resultaten van wetenschappelijk onderzoek van universiteiten en onderzoeksinstituten.

Benutting van octrooien op resultaten van wetenschappelijk onderzoek

Drie van de KNAW-instituten doen onderzoek waarbij dieren worden ingezet. De KNAW heeft daarnaast diverse adviezen en publicaties over dierproeven uitgebracht.

Drie van de KNAW-instituten doen onderzoek waarbij dieren worden ingezet. De KNAW heeft daarnaast diverse adviezen en publicaties over dierproeven uitgebracht.

Dierproeven

Uit de inzendingen voor het Pilotfonds Wetenschapscommunicatie door Wetenschappers Gewaardeerd! blijkt de grote omvang en diversiteit van wetenschapscommunicatie-activiteiten door wetenschappers in Nederland.

Uit de inzendingen voor het Pilotfonds Wetenschapscommunicatie door Wetenschappers Gewaardeerd! blijkt de grote omvang en diversiteit van wetenschapscommunicatie-activiteiten door wetenschappers in Nederland.

Meer dan negentig teams van wetenschappers ‘Gewaardeerd’ voor structurele inzet wetenschapcommunicatie

Boersma

Staff members each contribute to achieving the Academy's mission in an inclusive work environment.

Work for the Academy

Knowledge institutions and the AcademicTransfer career platform are launching the nationwide platform for Ukrainian refugee scientists: AcademicsNLforUkraine. This is where the national offer of guest workplaces and research facilities, such as labs and workshops, will be located for temporary use by Ukrainian researchers.

Knowledge institutions and the AcademicTransfer career platform are launching the nationwide platform for Ukrainian refugee scientists: AcademicsNLforUkraine. This is where the national offer of guest workplaces and research facilities, such as labs and workshops, will be located for temporary use by Ukrainian researchers.

National platform for Ukrainian scientists

Voor het ontwikkelen van nieuwe kankerbehandelingen zijn goede tumormodellen in het laboratorium essentieel. Onderzoekers van de Organoid-groep (Hubrecht Instituut) en het Prinses Máxima Centrum hebben hierin nieuwe stappen gezet door met behulp van base editors meerdere kankergerelateerde mutaties gelijktijdig te introduceren in gezonde organoïden. Hiermee slaagden ze erin op een efficiënte manier tumor-organoïden te maken voor het modelleren van onder andere lever-, darm- en baarmoederkanker.

Voor het ontwikkelen van nieuwe kankerbehandelingen zijn goede tumormodellen in het laboratorium essentieel. Onderzoekers van de Organoid-groep (Hubrecht Instituut) en het Prinses Máxima Centrum hebben hierin nieuwe stappen gezet door met behulp van base editors meerdere kankergerelateerde mutaties gelijktijdig te introduceren in gezonde organoïden. Hiermee slaagden ze erin op een efficiënte manier tumor-organoïden te maken voor het modelleren van onder andere lever-, darm- en baarmoederkanker. 

Toepassing van base editors in organoïden opent nieuwe deuren voor kankeronderzoek

Wetenschap draagt bij aan welvaart en welzijn, dat zal vrijwel niemand betwisten. Maar wat leveren investeringen in kennis nu eigenlijk concreet op? De KNAW-commissie ‘Waarde van wetenschap’ verkende de mogelijkheden om het rendement van publieke investeringen in kennis – in kennisinstellingen en kenniswerkers – te kwantificeren.

Wetenschap draagt bij aan welvaart en welzijn, dat zal vrijwel niemand betwisten. Maar wat leveren investeringen in kennis nu eigenlijk concreet op? De KNAW-commissie ‘Waarde van wetenschap’ verkende de mogelijkheden om het rendement van publieke investeringen in kennis – in kennisinstellingen en kenniswerkers – te kwantificeren.

Publieke kennisinvesteringen en de waarde van wetenschap

Het KNAW Fonds Ecologie ondersteunt ecologisch veldwerk in binnen- en buitenland en ecologisch onderzoek in het buitenland, verricht door jonge onderzoekers. Kat Bebbington (docent gedragsecologie, Wageningen University and Research) en Ronja Knippers (promovendus coëxistentie tussen mens en dier, Universiteit Utrecht) zijn twee van de onderzoekers die dit jaar een beurs ontvingen. Zij vertellen op welke manier het fonds aan hun onderzoek bijdraagt.

Het KNAW Fonds Ecologie ondersteunt ecologisch veldwerk in binnen- en buitenland en ecologisch onderzoek in het buitenland, verricht door jonge onderzoekers. Kat Bebbington (docent gedragsecologie, Wageningen University and Research) en Ronja Knippers (promovendus coëxistentie tussen mens en dier, Universiteit Utrecht) zijn twee van de onderzoekers die dit jaar een beurs ontvingen. Zij vertellen op welke manier het fonds aan hun onderzoek bijdraagt. 

Interview ontvangers KNAW Fonds Ecologie: van bruine muisvogels tot 'crop raiders'.

KNAW-leden Bram Nauta en Corien Prins nemen elk een Stevinpremie in ontvangst. Dat maakte wetenschapsfinancier NWO op 7 juni bekend. De Stevin- en Spinozapremies worden gezien als de hoogste onderscheidingen in de Nederlandse wetenschap.

Bram Nauta en Corien Prins nemen elk een Stevinpremie in ontvangst. Dat maakte wetenschapsfinancier NWO op 7 juni bekend. De Stevin- en Spinozapremies worden gezien als de hoogste onderscheidingen in de Nederlandse wetenschap.

Stevinpremies voor KNAW-leden Bram Nauta en Corien Prins

Prins

Brenda Penninx wordt per 1 september 2022 de nieuwe vicepresident van de KNAW. Zij volgt Marileen Dogterom op, die per 1 juni is gestart als president van de KNAW. Brenda Penninx is hoogleraar psychiatrische epidemiologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam en Amsterdam UMC (locatie VUmc) en zal dat combineren met haar vicepresidentschap bij de Akademie.

Brenda Penninx wordt per 1 september 2022 de nieuwe vicepresident van de KNAW. Zij volgt Marileen Dogterom op, die per 1 juni is gestart als president van de KNAW. Brenda Penninx is hoogleraar psychiatrische epidemiologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam en Amsterdam UMC (locatie VUmc) en zal dat combineren met haar vicepresidentschap bij de Akademie. 

Brenda Penninx wordt vicepresident KNAW

The seventeenth century saw the emergence of the “academy”, a learned society whose members worked for the advancement of science and scholarship. In the subsequent two centuries, governments throughout Europe founded national academies to promote science and scholarship and international cooperation in research. The academy of the Netherlands was founded in 1808.

History of the Academy

Prak

Breteler

Onderzoekers van het Nederlands Herseninstituut laten zien dat krachtige hiërarchische situaties het makkelijker maken om schadelijke acties te plegen. Dit komt doordat keuzevrijheid en empathie over meerdere individuen zijn verdeeld.

Onderzoekers van het Nederlands Herseninstituut laten zien dat krachtige hiërarchische situaties het makkelijker maken om schadelijke acties te plegen. Dit komt doordat keuzevrijheid en empathie over meerdere individuen zijn verdeeld.

Nieuws uit het Herseninstituut: wat is het effect van hiërarchie op moraalgedrag?

De oorlog in Oekraïne heeft obstakels voor gevluchte wetenschappers blootgelegd die er al veel langer waren. Zo maken fiscale barrières adequate financiële ondersteuning onmogelijk. In het rapport Ondersteuning van gevluchte wetenschappers in Nederland. De faciliteiten, knelpunten en aanbevelingen voor de structurele ondersteuning van at-risk scholars in en vanuit Nederland presenteert De Jonge Akademie de knelpunten waar kennisinstellingen tegenaan lopen en geeft zij aanbevelingen om de situatie voor alle gevluchte wetenschappers in Nederland structureel te verbeteren.

De oorlog in Oekraïne heeft obstakels voor gevluchte wetenschappers blootgelegd die er al veel langer waren. Zo maken fiscale barrières adequate financiële ondersteuning onmogelijk. In een nieuw rapport presenteert De Jonge Akademie de knelpunten waar kennisinstellingen tegenaan lopen en geeft zij aanbevelingen om de situatie voor alle gevluchte wetenschappers in Nederland structureel te verbeteren.

De Jonge Akademie: Ondersteuning gevluchte wetenschappers niet toereikend

Onderzoekers van het Hubrecht Instituut kunnen door een verbetering in menselijke dunnedarmorganoïden het functioneren van de dunne darm tijdens gezondheid en ziekte beter bestuderen. In een artikel in het tijdschrift Cell Stem Cell beschrijven zij op 23 augustus 2022 hoe ze de miniatuur dunne darmen hebben geoptimaliseerd.

In tegenstelling tot eerdere dunnedarmorganoïden bevatten de nieuwe miniatuurdarmen ook Paneth-cellen, die van groot belang zijn voor het goed functioneren van het orgaan. De ontwikkeling van organoïden heeft veel betekend voor het onderzoek naar het functioneren van menselijke organen en weefsels. De miniorganen bootsen de processen binnen het menselijk lichaam namelijk goed na. Toch komen sommige organoïden nog niet volledig overeen met de betreffende organen in het lichaam. Daarom hebben onderzoekers van de Organoid groep (voorheen Cleversgroep) een nieuwe, verbeterde versie van de dunnedarmorganoïden ontwikkeld. Deze bevatten alle soorten cellen van de menselijke dunne darm.

Onderzoekers van het Hubrecht Instituut kunnen door een verbetering in menselijke dunnedarmorganoïden het functioneren van de dunne darm tijdens gezondheid en ziekte beter bestuderen. In een artikel in het tijdschrift Cell Stem Cell beschrijven zij op 23 augustus 2022 hoe ze de miniatuur dunne darmen hebben geoptimaliseerd.


Hubrecht Instituut verbetert menselijke minidarmen

De Akademie van Kunsten krijgt zes nieuwe leden. Het gaat om vooraanstaande kunstenaars uit uiteenlopende kunstdisciplines, zoals beeldende kunst, theater, dans en literatuur. Op 23 maart 2023 worden zij officieel geïnstalleerd als lid tijdens een feestelijke bijeenkomst in het Trippenhuis.

De Akademie van Kunsten krijgt zes nieuwe leden. Het gaat om vooraanstaande kunstenaars uit uiteenlopende kunstdisciplines, zoals beeldende kunst, theater, dans en literatuur. Op 23 maart 2023 worden zij officieel geïnstalleerd als lid tijdens een feestelijke bijeenkomst in het Trippenhuis.

Zes nieuwe leden voor de Akademie van Kunsten

Scheller

Boot

Bronkhorst

Issaoun vorig jaar promoveerde aan de Radboud Universiteit Nijmegen. 'De eerste afbeelding van een schaduw van een zwart gat is misschien wel de meest iconische en meest erkende astronomische afbeelding in vele jaren, bekeken door miljarden mensen. Sara speelt nog steeds een zeer zichtbare rol bij het verspreiden van de betekenis en implicaties van dit beeld voor de wetenschap en de samenleving als geheel. Dit maakt haar een rolmodel voor jonge aspirant-wetenschappers,' aldus juryvoorzitter Ralph Wijers. De prijs, een bronzen beeld en een geldbedrag van 10.000 euro, werd uitgereikt in de Oude Kerk te Voorburg.

Issaoun vorig jaar promoveerde aan de Radboud Universiteit Nijmegen. 'De eerste afbeelding van een schaduw van een zwart gat is misschien wel de meest iconische en meest erkende astronomische afbeelding in vele jaren, bekeken door miljarden mensen. Sara speelt nog steeds een zeer zichtbare rol bij het verspreiden van de betekenis en implicaties van dit beeld voor de wetenschap en de samenleving als geheel. Dit maakt haar een rolmodel voor jonge aspirant-wetenschappers,' aldus juryvoorzitter Ralph Wijers. De prijs, een bronzen beeld en een geldbedrag van 10.000 euro, werd uitgereikt in de Oude Kerk te Voorburg.

Sara Issaoun onderscheiden met Christiaan Huygens wetenschapsprijs voor ruimtewetenschappen

Negen projecten ontvangen in totaal 140 miljoen euro om grootschalige wetenschappelijke infrastructuur op te zetten of te verbeteren. Een ervan is LTER-LIFE, met als hoofdaanvrager Marcel Visser (NIOO-KNAW). Doel van het project: beter kunnen voorspellen hoe ecosystemen reageren op verandering.

Negen projecten ontvangen in totaal 140 miljoen euro om grootschalige wetenschappelijke infrastructuur op te zetten of te verbeteren. Een ervan is LTER-LIFE, met als hoofdaanvrager Marcel Visser (NIOO-KNAW). 

Digitale tweelingen gaan helpen ecosystemen beter te begrijpen

De Wetenschapsagenda is een lijst met 49 grote vragen, aan de oplossing waarvan de Nederlandse wetenschap op middellange termijn (binnen een wetenschappelijke generatie) een significante bijdrage kan leveren.

De Wetenschapsagenda is een lijst met 49 grote vragen, aan de oplossing waarvan de Nederlandse wetenschap op middellange termijn (binnen een wetenschappelijke generatie) een significante bijdrage kan leveren.

De Nederlandse wetenschapsagenda

Voor een vitale toekomst van het Nederlandse kunsthistorisch onderzoek is meer samenwerking noodzakelijk tussen universiteiten, musea en andere instellingen op dit terrein. De KNAW pleit voor een nationaal topcentrum waar kunsthistorici vanuit verschillende invalshoeken kunnen werken aan een gezamenlijke onderzoekagenda.

Voor een vitale toekomst van het Nederlandse kunsthistorisch onderzoek is meer samenwerking noodzakelijk tussen universiteiten, musea en andere instellingen op dit terrein. De KNAW pleit voor een nationaal topcentrum waar kunsthistorici vanuit verschillende invalshoeken kunnen werken aan een gezamenlijke onderzoekagenda. 

Verschilzicht

Dit advies reikt instanties die met beoordeling van sociaalwetenschappelijk onderzoek te maken hebben, handvatten aan voor het opstellen van goede beoordelingsinstrumenten en in het bijzonder kwaliteitsindicatoren op het gebied van de sociale wetenschappen.

Dit advies reikt instanties die met beoordeling van sociaalwetenschappelijk onderzoek te maken hebben, handvatten aan voor het opstellen van goede beoordelingsinstrumenten en in het bijzonder kwaliteitsindicatoren op het gebied van de sociale wetenschappen. 

Het advies gaat in op de criteria om goede beoordelingsinstrumenten voor het sociaalwetenschappelijke onderzoek te ontwikkelen. 


Naar een raamwerk voor de kwaliteitsbeoordeling van sociaalwetenschappelijk onderzoek

Broek

De Agenda bevat dertien voorstellen voor faciliteiten die rond 2025 of daarna wenselijk zijn.

De Agenda bevat dertien voorstellen voor faciliteiten die rond 2025 of daarna wenselijk zijn.

KNAW-Agenda grootschalige onderzoeksfaciliteiten

Broer

Buesseler

De KNAW veroordeelt de uitsluiting van vrouwen in het hoger onderwijs in Afghanistan door de Taliban en onderschrijft de statements van zowel het International Science Council als het International Human Rights Network. De KNAW is lid van beide organisaties.

De KNAW veroordeelt de uitsluiting van vrouwen in het hoger onderwijs in Afghanistan door de Taliban en onderschrijft de statements van zowel het International Science Council als het International Human Rights Network. De KNAW is lid van beide organisaties. 

Michiel van den Broeke

Blijf op de hoogte