Academische vrijheid is ook in ons land niet meer zo vanzelfsprekend als een aantal jaren geleden. Uit verschillende nationale en internationale rapporten blijkt dat academische vrijheid in Nederland onder druk staat. Zo daalt de score voor Nederland op de jaarlijkse Academic Freedom Index en in de meest recente editie van de Academic Freedom Monitor van het Europese Parlement staat Nederland er slecht voor. Samen met Hongarije, Oostenrijk, Litouwen en Polen staat Nederland in de groep EU-lidstaten waarin tussen 2013 en 2023 de bescherming van academische vrijheid significant achteruit is gegaan.