Spinoza- en Stevinpremies voor drie KNAW-leden

Judith Pollmann wordt beschouwd als de invloedrijkste en prominentste Nederlandse historicus van de vroegmoderne tijd. Als hoogleraar vroegmoderne Nederlandse geschiedenis aan de Universiteit Leiden houdt ze zich intensief bezig met het Nederland en Europa van de zestiende, zeventiende en achttiende eeuw. Ze publiceerde onder meer over de Nederlandse Opstand (ook bekend als de Tachtigjarige Oorlog) en over de omgang met radicale veranderingen. Centraal in haar werk staat vaak het samenspel tussen individuele keuzes en en de sociale en culturele processen waarop mensen vaak juist weinig greep hebben. 

Pollmann slaat bruggen tussen talloze disciplines, gebruikt innovatieve methodologieën, maakt spannende keuzes, slecht de kloof tussen wetenschappelijke en lokale kennis, en formuleert fascinerende inzichten. Haar werk is vernieuwend, relevant, uitdagend en inspirerend. Voor deze ‘innovatieve benaderingen en haar uitzonderlijke bijdragen aan de vroegmoderne geschiedenis,' aldus de selectiecommissie, ontvangt ze de Spinozapremie.

Baanbrekende medische toepassingen

Inzichten uit het onderzoek van Thijn Brummelkamp dragen bij aan de ontwikkeling van nieuwe medicijnen voor onder andere kanker en infectieziekten. Brummelkamp is directeur wetenschap van het Nederlands Kanker Instituut (NKI), hoogleraar experimentele genetica aan de Universiteit Utrecht en groepsleider aan Oncode Institute. Als wetenschapper heeft hij de tactieken van verschillende ziekteverwekkers weten te ontrafelen. Het fundamentele geneticaonderzoek van Brummelkamp leidde tot concrete en baanbrekende medische toepassingen.

Zijn techniek om genen te remmen wordt wereldwijd toegepast om aangrijpingspunten voor nieuwe medicijnen in kaart te brengen. Ook is zijn werk de afgelopen twintig jaar een bouwsteen geweest in vrijwel elk onderzoeksprogramma naar nieuwe kankertherapieën. Brummelkamps grote bijdrage aan de wetenschap wordt nationaal en internationaal erkend. ‘Volgens kenners is Brummelkamp een absolute topper, die op dit moment met niemand te vergelijken is in Nederland en zelfs niet internationaal', vindt de selectiecommissie van de Spinozapremie.

Hoe rechtvaardig is rijkdom?

Ingrid Robeyns (hoogleraar ethiek aan de Universiteit Utrecht) is dit jaar een van de twee laureaten van de Stevinpremie. Als politiek filosoof doet ze onderzoek naar ongelijkheid. Ze is de grondlegger van het concept 'limitarisme': ze stelt dat er een bovengrens zou moeten zitten aan persoonlijk vermogen, omdat extreme rijkdom het maatschappelijk weefsel aantast. Niemand ‘verdient’ het om miljardair te zijn, zeker niet als dit ten koste van anderen gaat. Voor het funderende onderzoek achter die visie wordt Robeyns internationaal geroemd.

Robeyns is een vernieuwende onderzoeker, die het vermogen heeft om diepgaande theorieën toegankelijk te maken én te koppelen aan de praktijk. Ze opereert op de snijvlakken van filosofie, economie en politieke theorie. Daarnaast is ze een invloedrijk deelnemer aan het publieke debat. Ze schrijft voor kranten, verschijnt geregeld op televisie en spreekt op internationale podia. Ook werkte ze mee aan adviesrapporten voor onder andere het ministerie van Financiën, het Centraal Planbureau (CPB) en de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR). Zo laat ze zien dat filosofie kan bijdragen aan echte verandering.

Hoogstaand en relevant onderzoek

De Spinozapremie is de hoogste onderscheiding in de Nederlandse wetenschap voor onderzoekers die naar internationale maatstaven behoren tot de allerbeste wetenschappers wereldwijd. De Stevinpremie is de hoogste onderscheiding voor onderzoekers in Nederland die bijzondere prestaties hebben behaald op het gebied van kennisbenutting voor de samenleving.

De Spionza- en Stevinpremies worden op 14 oktober uitgereikt.