Tientallen beveiligingsmaatregelen voor wetenschappers

Tussen november 2022 en december 2023 zijn er in totaal 45 incidentele en 14 structurele beveiligingsmaatregelen getroffen voor wetenschappers of stafleden van universiteiten. Zo blijkt uit de monitor externe intimidatie, haat en bedreiging van wetenschappers die Universiteiten van Nederland (UNL), NWO en KNAW vandaag publiceren. UNL-voorzitter Caspar van den Berg: 'Het is onacceptabel en verschrikkelijk als wetenschappers zich zorgen moeten maken over hun veiligheid wanneer ze hun onderzoeksresultaten hebben gedeeld. De monitor laat zien hoe belangrijk het is dat we met zijn allen pal voor onze wetenschappers blijven staan.'

Aangezien de veiligheid van wetenschappers al langere tijd onder druk staat, hebben UNL, NWO en de KNAW in november 2022 het platform WetenschapVeilig opgericht, waar bedreigde medewerkers zich kunnen melden. Zij worden dan zo snel mogelijk doorverwezen naar de juiste persoon binnen hun instelling. 

De monitor, die is opgesteld door Technopolis, geeft inzicht in de mate waarin medewerkers van kennisinstellingen te maken krijgen met externe haat, intimidatie en bedreigingen. Sinds de oprichting in november 2022 zijn er enkele tientallen meldingen bij WetenschapVeilig binnengekomen. Dat is maar een deel van het totaal aantal bedreigingen en haatreacties. Veel meldingen komen direct binnen op universiteiten zelf, bijvoorbeeld bij een leidinggevende, HR-medewerker of veiligheidsadviseur. Uit de monitor blijkt dat vrouwen en jonge onderzoekers extra kwetsbaar zijn en vaker te maken krijgen met intimidatie, haat en bedreiging. 

Voorbeelden van de 59 beveiligingsmaatregelen die zijn genomen, zijn het offline halen van contactgegevens en het elders onderbrengen van medewerkers. Ook hebben universiteiten in sommige gevallen extra beveiliging moeten inhuren en hebben ze medewerkers geholpen met het doen van aangifte. Dergelijke maatregelen hebben grote persoonlijke gevolgen voor onze medewerkers en ook voor hun familie, vrienden en collega’s. 

Wanneer wetenschappers zich niet meer durven te mengen in het publieke debat, via media, social media of op andere manieren, verdwijnt een van de belangrijkste stemmen in dat debat. Als het publiek geen kennis meer kan nemen van wetenschappelijke inzichten, verarmt dat het debat en het democratisch proces. 

De komende periode gaat WetenschapVeilig aan de slag om effectieve hulpmaatregelen in kaart te brengen en deze te delen met de deelnemende instellingen. Hier is ook bij medewerkers behoefte aan, zo blijkt uit de monitor. De UNL-Handreiking ‘Aanpak bedreiging en intimidatie van wetenschappers’ biedt hier al handvatten voor. Lees hier de monitor.