Timon de Groot wint met onderzoeksvoorstel 'Een rechtvaardige energietransitie?' de Instituut Gak-KNAW Award 2024

De aardgastransitie in 1959 had een ingrijpende impact op de Nederlandse arbeidsmarkt. Er ontstond nieuwe werkgelegenheid in sectoren die profiteerden van de aansluiting op het aardgas. Tegelijkertijd raakte een grote groep mensen werkloos. Nu Nederland zich opnieuw in een grote energietransitie bevindt, zal De Groot zich de komende drie jaar verdiepen in de historische casus van aardgastransitie (1963-1979) en deze vergelijken met de huidige overgang naar een nieuwe energiebron. De Groot koppelt de transitie aan werk in relatie tot het verlies van banen en het creëren van nieuwe functies. De centrale onderzoeksvraag is dan ook: hoe oefenen werkenden invloed uit op hun toekomst tijdens de overgang naar een nieuwe energiebron, en welke rol heeft collectief overleg daarbij? 

Paralellen tussen transities

De jury van de Instituut Gak-KNAW Award 2024 prijst de parallellen die De Groot legt tussen de energietransitie van nu, de rol van de werkgever en werknemer en de vakbonden. Daarnaast is de jury benieuwd hoe De Groot de link zal leggen tussen het verleden en het heden, en naar de mogelijke beleidsvoorstellen die daaruit zullen voortvloeien. Tot slot motiveert de jury haar besluit vanuit het belang om te leren van het verleden, maar ook om aan te geven waar de huidige ontwikkelingen anders zijn dan die ten tijde van de aardgasrevolutie. 

De Groot kijkt uit naar zijn driejarige postdoc bij het IISG: “De overgang naar duurzame energie is iets dat ons allemaal aangaat. Als historicus vind ik het boeiend om te leren van transities in het verleden, over het aanpassingsvermogen van mensen en organisaties. Het is mij duidelijk geworden hoe complex de afwegingen vroeger al waren, en hoeveel parallellen er zijn met hedendaagse uitdagingen. Ik kijk er naar uit om mijn archiefonderzoek voort te zetten en dit te combineren met gesprekken met betrokken partijen in de huidige transitie.”

Over de winnaar

Timon de Groot heeft zijn promotieonderzoek gedaan bij het Max Planck Institute for Human Development in Berlijn, en promoveerde in 2018 aan Humboldt-Universität op het proefschrift De burgerschapsstatus van veroordeelde misdadigers in Duitsland, 1806-1933. Momenteel voert De Groot een onderzoeksproject uit naar de geschiedenis van de Nederlandse Arbeidsinspectie bij het IISG. De Groot was één van de aangestelde onderzoekers van de parlementaire enquêtecommissie Aardgaswinning Groningen (2021-2023). 

Over de Instituut Gak-KNAW Award

De Award is bestemd voor talentvolle onderzoekers aan het begin van hun carrière om baanbrekend onderzoek te doen op het gebied van sociale zekerheid en de arbeidsmarkt. De winnaar krijgt een driejarige aanstelling als postdoc onderzoeker binnen de stimulerende omgeving van een KNAW-instituut. De Groot ontvangt de Instituut Gak-KNAW Award vandaag, maandag 3 juni 2024, tijdens een besloten bijeenkomst. Instituut Gak en de KNAW reiken de Award sinds 2019 jaarlijks uit. 

Over Instituut Gak, IISG en KNAW

Instituut Gak financiert maatschappelijke projecten, onderzoek, leerstoelen en lectoraten op het gebied van sociale zekerheid en arbeidsmarkt in Nederland.

Het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) is een instituut van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) en houdt zich middels onderzoek en beheer van collecties bezig met arbeid en sociale bewegingen wereldwijd in de afgelopen vijf eeuwen. 

De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) is als forum, stem en geweten van de Nederlandse wetenschap verantwoordelijk voor tien nationale onderzoeksinstituten.