Horizon Europe is een van de grootste internationale financieringsprogramma voor wetenschap en innovatie ter wereld. Met een totaalbudget van €95,5 miljard over zeven jaar is Horizon Europe onmisbaar voor de Europese wetenschap. Het programma is essentieel om grote maatschappelijke uitdagingen zoals klimaatverandering, kansenongelijkheid en gezondheidsverschillen aan te pakken. Zo heeft het sterk bijgedragen aan meer Europese onderzoekssamenwerking en baanbrekend fundamenteel onderzoek. Echter, de Nederlandse universiteiten, umc’s en de KNAW merken dat het huidige Horizonprogramma nog beter kan worden toegerust om écht het verschil te maken in de grote uitdagingen waar we voor staan.
Ga direct naar: navigatie
Ga direct naar: inhoud
Universiteiten, umc’s en KNAW pleiten voor meer Europese inzet op wetenschap
Het huidige Horizonprogramma loopt nog tot en met 2027. De Europese Commissie grijpt dit moment aan om haar onderzoeksprogramma eens goed onder de loep te nemen. In een grote publieksconsultatie vraagt de Commissie naar ervaringen met Horizon 2020, het programma dat in 2020 afliep, het huidige programma Horizon Europe, en kijkt de Commissie alvast vooruit naar de beleidsprioriteiten van de komende jaren. Universiteiten, umc’s en de KNAW hebben veel baat bij een goed functionerend programma en geven de EU vijf aanbevelingen mee:
- Maak wetenschap en innovatie strategische prioriteit binnen de EU. Op alle beleidsterreinen zijn wetenschappelijke kennis en innovatieve oplossingen een basisbehoefte. Andere grootmachten investeren inmiddels al meer in hun kennisbasis. Europa kan het zich niet veroorloven achter te blijven bij de Verenigde Staten en China qua investeringen in onderzoek en innovatie. Zowel voor de EU als voor haar lidstaten afzonderlijk moeten wetenschap en innovatie prioriteit worden. De EU zou het Horizonbudget minstens moeten verdubbelen. Daarnaast is het van groot belang dat alle lidstaten de Lissabondoelstelling halen, die inhoudt dat zij 3% van hun BBP in onderzoek en innovatie investeren.
- Excellentie en impact moeten leidend zijn in het toekennen van Horizonprojecten, zowel voor fundamenteel als voor toegepast onderzoek. Horizon EU zou zich moeten richten op het beste en meest impactvolle onderzoek. Daarbij is het belangrijk om in te zetten op de hele keten van fundamenteel onderzoek tot toegepaste innovatie. We constateren dat de mogelijkheden voor fundamenteel onderzoek, met name binnen het cluster Gezondheid, afnemen. We pleiten voor een gepaste balans tussen en kansen voor alle soorten onderzoek, alsook ruimte voor een grote diversiteit van onderwerpen. Dit onderzoek is essentieel om de Europese kennisbasis te vergroten.
- Betrek al het Europese talent in Horizon Europe. De afgelopen jaren zijn de sociale en geesteswetenschappen steeds meer geïntegreerd in Horizon, maar ze worden nog niet bij alle onderwerpen betrokken. Deze kennis is juist broodnodig in het voor elkaar krijgen van maatschappelijke verandering en de verspreiding van nieuwe kennis.
- Zet in op de goed functionerende onderzoeksprogramma’s zoals de European Research Council (ERC). Deze hebben hun waarde bewezen voor de fundamentele wetenschap. Nieuwe programma’s zoals de EU Missies zijn bij lange na niet zo succesvol. Wij adviseren de Commissie om te investeren in bestaande succesvolle programma’s in plaats van nieuwe te starten.
- Het aanvragen en uitvoeren van een Horizon Europe project moet simpeler. Het moet gemakkelijker worden om alle nodige stappen te doorlopen. Met name bij de Europese partnerschappen is er nog veel onduidelijk. De Commissie moet daarom inzetten op duidelijke en uniforme procedures, zodat er geen veelbelovende onderzoeksaanvragen verloren gaan.
De publieksconsultatie van de Europese Commissie sluit per 23 februari. In de komende maanden zullen universiteiten, umc’s en onderzoeksinstituten verder het gesprek aangaan met de Commissie om over de mogelijke verbeteringen van Horizon Europe en een toekomstig kaderprogramma.
