Voor veel wetenschappers is wetenschapscommunicatie iets dat ze ‘erbij’ moeten doen. Terwijl verbinding met de samenleving steeds belangrijker wordt, heeft deze taak nog geen volwaardige plaats binnen een academisch takenpakket. Binnen het programma Wetenschapscommunicatie door wetenschappers: Gewaardeerd! zijn behoeften en belemmeringen van wetenschappers op dit vlak geïnventariseerd en is een handreiking samengesteld. Deze handreiking, met concrete aanbevelingen voor kennisinstellingen, werd vandaag aangeboden aan minister Dijkgraaf van OCW.
Ga direct naar: navigatie
Ga direct naar: inhoud
Wetenschapscommunicatie: volwaardig onderdeel van academisch takenpakket
Van wetenschappers wordt steeds meer verwacht dat ze naar buiten treden en samenwerking zoeken buiten de academische wereld. Deze uitwisseling is belangrijk voor het vertrouwen tussen wetenschap en samenleving, het inspelen op actuele vragen en het gezamenlijk werken aan oplossingen voor maatschappelijke problemen. Tegelijkertijd ontbreekt het wetenschappers meestal aan tijd en ondersteuning om zich hiermee bezig te kunnen houden. Binnen het programma Wetenschapscommunicatie door wetenschappers: Gewaardeerd! onderzochten onderzoekers van het Athena Instituut van de Vrije Universiteit Amsterdam hoe wetenschapscommunicatie een volwaardige plek kan krijgen in de praktijk van wetenschapsbeoefening. De vandaag verschenen handreiking helpt kennisinstellingen op weg met het erkennen en waarderen van wetenschappers die structureel werk maken van wetenschapscommunicatie. Het programma Gewaardeerd! is mogelijk gemaakt door het ministerie van OCW en uitgevoerd door een projectgroep binnen de KNAW onder begeleiding van een adviesraad.
'Wat ben ik blij dat deze handreiking er is, het onderbouwt en schetst mogelijkheden voor wetenschapscommunicatie. Het is niet alleen een mooi lint om heel veel initiatieven die we al hebben, maar ook een mogelijkheid om wetenschapscommunicatie een volwaardig onderdeel te maken van de moderne wetenschappelijke praktijk en de verbinding te blijven zoeken met de samenleving.'
Minister Robbert Dijkgraaf van OCW
Kernadviezen
Op basis van het onderzoek van het Athena Instituut van de VU en overige bevindingen van Gewaardeerd! zijn vier adviezen voor kennisinstellingen geformuleerd.
- Laat wetenschapscommunicatie aansluiten bij beleid voor open science
Maak reflectie op wetenschapscommunicatie onderdeel van de transitie naar een meer open wetenschapssysteem. Organiseer samenspraak tussen wetenschappers, communicatiedeskundigen en maatschappelijke stakeholders.
- Maak wetenschapscommunicatie een volwaardig onderdeel van een academisch takenpakket
Geef wetenschapscommunicatie een volwaardige plaats bij het opstellen van loopbaanprofielen, naast onderzoek, onderwijs, (patiëntenzorg bij umc’s) en/of academisch leiderschap. Langs de lijn van Erkennen en Waarderen, past dit binnen de pijler Impact. Wetenschappers kunnen in dit takenpakket hun eigen accenten leggen.
- Integreer wetenschapscommunicatie in alle fasen van wetenschapsbeoefening
Integreer wetenschapscommunicatie in elk onderzoekstraject, van begin tot eind. Oormerk een percentage van het onderzoeksbudget voor wetenschapscommunicatie. Benadruk de noodzaak van doordachte plannen voor wetenschapscommunicatie ook in aanvragen voor onderzoeksfinanciering.
- Benader wetenschapscommunicatie als een vak, met bijbehorende expertise en samenwerking met (netwerken van) communicatieprofessionals
Zorg voor opleiding en training voor onderzoekers die zich willen bekwamen in wetenschapscommunicatie, en verbreed de expertise in vormen van public engagement. Geef communicatiemedewerkers de ruimte voor structurele samenwerking met wetenschappers en breng wetenschappers met interesse in wetenschapscommunicatie bij elkaar. Zorg dat opgebouwde ervaringskennis behouden blijft en toegankelijk is.
Over Gewaardeerd!
Gewaardeerd! is geïnitieerd en gefinancierd door het ministerie van OCW en uitgevoerd door een projectgroep binnen de KNAW onder begeleiding van de Adviesraad Gewaardeerd! o.l.v. hoogleraar Peter-Paul Verbeek. Het programma startte met een pilotfonds waaruit 91 onderzoeksgroepen – afkomstig uit alle faculteiten van alle universiteiten – als erkenning en waardering voor hun structurele inzet voor wetenschapscommunicatie een financiële bijdrage kregen voor nieuwe activiteiten. Daarna volgde een verrijkingsprogramma, gericht op netwerkvorming en kennisdeling. Centraal onderdeel daarvan was een onderzoek naar de manier waarop wetenschapscommunicatie door wetenschappers binnen kennisinstellingen beter ingepast kan worden in de praktijk van wetenschapsbeoefening. Dit onderzoek werd uitgevoerd binnen het Athena Instituut van de Vrije Universiteit Amsterdam o.l.v. Frank Kupper, universitair docent wetenschapscommunicatie en public engagement.
Contact
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Esther Ladiges, communicatie KNAW, telefoon 06 1541 9493 of esther.ladiges@knaw.nl.
Overhandiging van 'Wetenschapscommunicatie door wetenschappers: Gewaardeerd!' aan minister Robbert Dijkgraaf. Vlnr Peter-Paul Verbeek (voorzitter adviesraad), de minister, Marja van der Putten (KNAW) en Frank Kupper (Athena Instituut). Foto Milette Raats